PROCEDURA ZA IZDAVANJE UVERENJA O MATERIJALU UNITRAŠNJE PLASTIČNE PREVLAKE ZA NAKNADNO ZATAMNJENJE STAKALA VOZILA

Odredbama stavova 1. i 2. člana 72. Pravilnika o podeli motornih i priključnih vozila i tehničkim uslovima za vozila u saobraćaju na putevima propisano je sledeće:
„Vetrobran i sva stakla na motornom ili priključnom vozilu, osim prednjeg vetrobrana na motociklu i mopedu s dva ili tri točka i bez kabine vozača, lakom četvorociklu bez kabine vozača i četvorociklu koji nemaju kabinu vozača, moraju biti homologovani i ugrađeni u skladu sa odredbama jednoobraznih tehničkih uslova. Vetrobrani moraju biti slojeviti – laminirani, odnosno ne smeju biti od kaljenog (sa oznakom u znaku homologacije „TOUGHENED” ili „TEMPERED”) stakla ni kada se naknadno zamenjuju, osim za vozila čija najveća brzina ne prelazi 40 km/h.
Vetrobran se ne sme naknadno zatamnjivati. Bočna okna u ravni vozača mogu biti naknadno zatamnjena tako da ukupna vrednost prigušenja svetla ne prelazi 30%. Ostala stakla na vozilu mogu biti naknadno zatamnjena bez ograničenja ukupne vrednosti prigušenja svetla pri čemu na vozilu moraju biti ugrađena dva bočna retrovizora.“

Stavovima 2. i 3.  pododeljka 1.3.14 Priloga 1. Pravilnika o ispitivanju vozila propisano je sledeće:
„Za tipove unutrašnjih plastičnih prevlaka stakala potrebno je izvršiti proveru tehničkih karakteristika prevlaka na osnovu čega Agencija izdaje odgovarajuće uverenje, kao dokaz da prevlaka ispunjava potrebne uslove i da se može ugraditi na vozilo.
Uz zahtev za ispitivanje podnosi se uverenje iz stava 2. ove tačke.“

Neke države članice EU, izdaju odobrenja materijala unutrašnjih plastičnih prevlaka za naknadno zatamnjivanje stakala vozila (u daljem tekstu materijala) prema nacionalnim propisima, sa ciljem nenarušavanja ispitanih bezbednosnih karakteristika stakala pre naknadnog zatamnjenja prema određenim zahtevima u aneksu 3 pravilnika UN/ECE R43. Odobrenje se izdaje na osnovu izveštaja ovlašćene laboratorije o ispitivanju pripremljenih uzoraka naknadno zatamnjenih stakala sa materijalom prevlake pri gorenju, prilikom loma i zaštite od rasprskavanja, otpornosti na zračenje, mehaničke čvrstoće, mehaničke abrazije, otpornosti na vlagu i otpornosti na promenu temperature.

Bitne karakteristike u pogledu identifikacije tipa unutrašnje plastične prevlake su:
• Proizvođač unutrašnje plastične prevlake
• Vrsta unutrašnje plastične prevlake (komercijalna oznaka, način proizvodnje, klasa materijala)
• Debljina unutrašnje plastične prevlake
• Boja unutrašnje plastične prevlake
• Propustljivost svetlosti
• Stepen refleksije

Tehničke karakteristike koje su predmet ispitivanja tipa i odobrenja tipa unutrašnje plastične prevlake su karakteristike koje treba da obezbede da data unutrašnja plastična prevlaka svojom ugradnjom na vozilo ne promeni bitne karakteristike vozila, odnosno stakala na vozilima na koje se ugrađuje i da u pogledu bezbednosti zadovolji sve potrebne kriterijume. Te karakteristike su sledeće:

• Karakteristike pri gorenju
- Metoda ispitivanja prema UN/ECE R43 aneks 3.

• Brzina sagorevanja
- ne sme biti veća od 110 mm/min.

• Karakteristike prilikom loma i zaštita od rasprskavanja
- Test udarnom kuglom (headform test),

• Otpornost na zračenje
- Ispitni metod prema UN/ECE R43 aneks 3, stav 6, staklena površina treba da bude osvetljena. Propustljivost svetlosti kod osvetljenog uzorka, nakon izlaganja zračenju ne sme biti ispod 95% vrednosti pre izlaganja zračenju.

• Mehanička čvrstoća (ispituje se kod unutrašnje plastične prevlake za zaštitu od rasprskavanja)
- Ispitivanje padajućom kuglom (ball impact test) od 227 g, metoda ispitivanja po UN/ECE R43 aneks 3 član 2. i Aneks 5 član 3. Ispitivanje padajućom kuglom se smatra uspešnim ako ne dođe do loma uzorka.

• Mehanička abrazija
- Metoda ispitivanja po UN/ECE R43 aneks 3 član 4.

• Otpornost na vlagu
- Metoda po UN/ECE R43 Aneks 3 član 7. Ispitivanje u pogledu otpornosti na vlagu se smatra uspešnim ako nema jasnih promena u oblasti od 15 mm od neke ivice

• Otpornost na promenu temperature
- Metoda po UN/ECE R43 aneks 3, član 8. Ispitivanje u pogledu otpornosti na promenu temperature se smatra zadovoljavajućim ako nema pukotina, zamućivanja, odvajanja slojeva odlepljivanja od nosećeg okna i drugih jasno vidljivih pogoršanja.

Agencija izdaje Uverenje o materijalu koje se izdaje za tip materijala na osnovu izveštaja o ispitivanju  od laboratorija koje vrše ispitivanja prema međunarodnom pravilniku UN/ECE R43 među kojima je i Zavod za ispitivanje materijala - MATERIJALPRUFUNGSAMT Nordhein-Westfalen, MPA NRW i posebnog izveštaja od ovlašćenog pravnog lica za ispitivanje vozila u Republici Srbiji o debljini materijala, svetlosnoj propusnosti i refleksiji naknadno zatamnjenog uzorka materijalom.
Svako staklo vozila koje se naknadno zatamnjuje mora biti zatamnjeno materijalom tako da na staklu bude vidljiva, čitljiva i neizbrisiva oznaka materijala određena od strane proizvođača ili ovlašćenog zastupnika proizvođača materijala. Položaj oznake mora biti takav da ne remeti vidno polje vozača i a dimenzije oznake moraju biti najmanje moguće za jasnu vidljivost i čitljivost same oznake.
Zahtev za izdavanje Uverenja Agenciji za bezbednost saobraćaja može podneti proizvođač materijala ili ovlašćeni zastupnik proizvođača materijala. Zahtev mora da sadrži tačan naziv proizvođača materijala, marku i tip materijala. Uz zahtev se osim navedenog izveštaja podnosi:
1) Uzorak označenog originalnog materijala marke i tipa materijala koji se sastoji od pet isečaka formata A4;
2) Izveštaj ovlašćenog pravnog lica koji se sačinjava na osnovu utvrđivanja debljine materijala pre naknadnog zatamnjenja uzorka homologovanog stakla i  karakteristika svetlosne propusnosti i refleksije utvrđene na naknadno zatamnjenom uzorku homologovanog bezbojnog stakla minimalnih dimenzija 100h100 mm materijalom za koji se podnosi zahtev. Naknadno zatamnjeni uzorak mora biti obeležen navedenom oznakom proizvođača materijala / ovlašćenog zastupnika, i
3) detaljan opis načina označavanja materijala
4) Ovlašćeni zastupnici proizvođača prilažu ovlašćenja / ugovor u kojem je jasno navedena oblast ovlašćenja od proizvođača

Dokazi o uplatama koji se dostavljaju uz zahtev su:

1. dokaz o plaćenoj republičkoj administrativnoj taksi prema tarifnom broju 1. u iznosu od 380,00 dinara,

Broj računa na koji se uplaćuje republička administrativna taksa za zahtev za odobrenje tipa unutrašnje plastične prevlake u iznosu od 380,00 dinara je: 840-29779845-18

model:........................ 97

poziv na broj: ........... 59-013

svrha uplate:              Republička administrativna taksa – (upisati Unutrašnja plastična prevlaka tip…)

primalac: ................. Republika Srbija

2. dokaz o plaćenoj ceni usluge obrade dokumentacije za ispitivanje u iznosu od 3.300,00 dinara

Broj računa na koji se uplaćuje cena usluge obrade dokumentacije za ispitivanje vozila u iznosu od 3.300,00 dinara je: 840-1068668-71

poziv na broj: ......... 190 – (upisati broj izveštaja o ispitivanju materijala unutrašnje plastične prevlake)

svrha uplate: .......... cena usluge obrade dokumentacije za odobrenje tipa unutrašnje plastične prevlake

primalac uplate: .. Agencija za bezbednost saobraćaja

Iznos troškova samog ispitivanja i formiranja izveštaja o ispitivanju materijala unutrašnje plastične prevlake od strane ovlašćenog i osvedočenog pravnog lica za ispitivanje vozila i materijala unutrašnje plastične pravlake su u skladu sa normativima tog pravnog lica i nisu u nadležnosti Agencije,

3. dokaz o plaćenoj republičkoj administrativnoj taksi prema tarifnom broju 11. u iznosu od 380,00 dinara,

Broj računa na koji se uplaćuje republička administrativna taksa za izdavanje Uverenja o  ispitivanju vozila u iznosu od 380,00 dinara je: 840-29779845-18

model:........................ 97

poziv na broj: ........... 59-013

svrha uplate:              Republička administrativna taksa – (upisati unutrašnja plastična prevlaka tip…)

primalac: ................. Republika Srbija